Merhaba!
Bu yazımda geçen dönem aldığım seçmeli dersimin kapanması sebebiyle açılan yeni seçmeli dersimin içeriğinde duyduğum bir yöntemi ele almak istiyorum. Terimsel bölümünde genellikle duyduğum, bilgi sahibi olmak istediğim konular hakkında yazıyor olacağım, bu ikinci yazısıdır.
Birinci yazı Toplam Ekipman Etkinliği yazısını okumak için tıklayabilirsiniz.
Günlük hayatta birçok konuda karar verilmektedir. Verilen bu kararlar belli kriterlere sahiptir. Örneğin otomobil seçiminde tüketiciler sadece yakıtına veya fiyatına bakmazlar. Performans, güvenlik, beygir gücü gibi kriterler de öneme sahiptir. Var olan seçeneklerin kendi içerisinde de önem seviyesi bulunmaktadır. Bu önem seviyeleri bazı durumlarda teknik olmakla beraber bazı durumlarda da kişisel beğeni olarak değişebilir.
Yani bana göre yakıtı az yakıyor olması en önemli kriter olurken başka birisine göre rengi ya da tasarımı daha önemli olabilir.
Çok kriterli karar verme süreçleri tutarlı sistematik alt yapıya sahiptir. Günümüzde bu süreçlerin bilgisayar destekli bir biçimde gerçekleştirilmesi bu tutarlılığı gerekli hale getirmektedir.
Bu problemlerin çözülmesi için bazı bilimsel yöntemler geliştirilmiştir.
Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri
1-) Topsis
2-) Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS)
3-) Promethee
4-) Electree
5-) Dematel
Promethee literatürdeki mevcut önceliklendirme yöntemlerinin uygulama aşamasındaki zorluklardan yola çıkarak geliştirilmiştir.
Çok kriterli karar verme süreçleri amaca uygun olarak optimal çözüm üretmek için hizmet etmektedirler. Çok kriterli karar verme sürecinin değerlenmesindeki esas amaçlar şu şekilde sıralanabilir;
1-) En iyi alternatifin seçilmesi
2-) Alternatiflerin sıralanması
3-) Alternatiflerin sınıflandırılması
4-) Uygun alternatifler içinde alt setlerin seçilmesi
Hangi alternatifin en iyi olduğunu bulmak çok karmaşık bir işlemdir (Ballı vd., 2007: 139). PROMETHEE yöntemi bu ve benzeri seçim ve sıralama problemlerinde kriterlere en uygun seçimin belirlenebilmesi için geliştirilmiş bir karar destek metodudur (Kücü, 2007: 1).
Promethee Yöntemi > “The Preference Ranking Organization Method For Enrichment Evaluation”
1982 yılında Jean-Pierre Brans tarafından geliştirilmiş çok kriterli bir öncelik belirleme yöntemidir.
Aynı yıl G. Davignon tarafından sağlık alanında bu yöntemi kullanan çeşitli uygulamalar vardır.
Promethee Tekniğinin Diğer Karar Verme Tekniklerinden Ayıran Özellikler
Yaklaşımın en önemli avantajı karar verme süreci içerisinde başlangıçta verilen ağırlık puanlarının istenildiğinde değiştirilebilmesidir.
Bu yöntemin en önemli avantajı karar verme konusunda oldukça etkin sonuçlar vermekle beraber kullanımının kolay olmasıdır.
Yönetimin ayırt edici noktası normalizasyon işlemi yapmanın yanı sıra ikili karşılaştırmalarda her bir değerlendirme ölçütü için farklı fonksiyon tiplerinin kullanılabilmesidir.
Bu teknik; bankacılık, iş gücü planlaması, yatırım kararları, sağlık, ilaç ve kimya endüstrileri gibi birçok alana uygulanmıştır.
Bu alandaki en etkili ve en kolay yöntemdir.
Ayrıca bu yönteme ek Promethee I ve Promethee II yöntemleri geliştirilmiştir. Genel olarak Promethee I (kısmi sıralama) ve Promethee II (tüm sıralama) olarak bilinmektedir. Bunlara ek olarak da III, IV, V, VI gibi farklı yaklaşımlarda bulunmaktadır.
Yöntem Aşamaları
Aşama 1
Karar vericinin alternatifleri, kriterleri ve kriter ağırlıklarının belirlenmesi
Aşama 2
Tercih fonksiyonlarının belirlenmesi
Aşama 3
Ortak tercih fonksiyonlarının ve tercih indekslerinin belirlenmesi
Aşama 4
Pozitif ve negatif üstünlük değerlerinin saptanması
Aşama 5
Promethee I ile alternatiflerin kısmi sırasının elde edilmesi
Aşama 6
Net öncelik değerlerinin hesaplanması
Aşama 7
Promethee II ile alternatiflerin tam sırasının elde edilmesi
İşletmelerin ana amaçlarından olan performans ve kâr artışı, sadece işletme içi önlemlerle değil, tedarik zinciri boyunca kurulacak sağlam bir yapıyla sağlanabilir. Tedarik zincirinin rekabette üstün olması, iyi tedarikçilerin seçimine bağlıdır.